Κράτησαν μυστική την ακύρωση της επίσκεψης Μακρόν στην Ουκρανία

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν ανέβαλε την επίσκεψή του στην Ουκρανία, η οποία είχε προγραμματιστεί επίσημα γι’ αυτήν την εβδομάδα, με πληροφορίες να αναφέρουν «λόγους ασφαλείας» (στη φωτογραφία αρχείου από το Reuters/Christian Hartmann, επάνω, ο Μακρόν, αριστερά, με τον ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι).

Η γαλλική κυβέρνηση κράτησε μυστική την ακύρωση και δεν έκανε καμία ανακοίνωση. Η αλλαγή σχεδίων του Μακρόν αποκαλύφθηκε από το γαλλικό περιοδικό Challenges.

Εκανε δεύτερες σκέψεις ο Μακρόν σχετικά με τη διάθεση χρημάτων και όπλων στην Ουκρανία;

Τα γαλλικά Μιράζ για διάφορους λόγους δεν είναι κατάλληλα για την Ουκρανία (φωτογραφία defense.gouv.fr)

Το Challenges, που υποστηρίζει πολιτικά τον γάλλο πρόεδρο, χαρακτήρισε ψεύδος την επίκληση των «λόγων ασφαλείας» για την ακύρωση του ταξιδιού.

Ο Μακρόν αναμενόταν ν’ ανακοινώσει την προσφορά ενός ελκυστικού πακέτου βοήθειας στο Κίεβο, στο οποίο συμπεριλαμβάνονταν νέα πολεμικά αεροσκάφη, βοήθεια για την ανασυγκρότηση της χώρας και μια διμερή συμφωνία εγγυήσεων ασφάλειας, γράφει σε ανάλυσή του ο Stephen Bryen, πρώην αναπληρωτής υφυπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, ειδικός στη στρατηγική και την τεχνολογία ασφαλείας.

Το Mirage 2000 πηγαίνει πίσω στο 1986, αλλά το μοντέλο D έρχεται αργότερα και τίθεται σε λειτουργία το 1995. Χαρακτηρίστηκε ως μοντέλο πολλαπλών ρόλων (Diversifie/Multirole) και, σε αντίθεση με τους προκατόχους του, δεν είχε σχεδιαστεί για να φέρει πυρηνικά όπλα.

Ωστόσο, μπορεί να μεταφέρει τον πύραυλο SCALP-EG, ο οποίος αποτελεί τη γαλλική έκδοση του γαλλο-βρετανικού Storm Shadow, τον οποίο χρησιμοποιεί η ουκρανική αεροπορία. Για να χειριστούν τους πυραύλους κρουζ SCALP, οι Ουκρανοί βασίζονται στο αεροσκάφος Su-24S που έχει τροποποιηθεί γι’ αυτόν τον σκοπό.

Αρχικά, η Ουκρανία διέθετε 24 Su-24, αλλά 18 από αυτά καταρρίφθηκαν, υπέστησαν βλάβες ή καταστράφηκαν από τους Ρώσους.

Πολλαπλά προβλήματα με τα Μιράζ

Για την προστασία τους, τα διατηρεί στην αεροπορική βάση Starokostiantyniv στο δυτικό τμήμα της χώρας, μακριά από τα ρωσικά συστήματα αεράμυνας. Οι Ρώσοι έχουν βομβαρδίσει επανειλημμένα αυτή τη βάση.

Η γαλλική Πολεμική Αεροπορία είχε αρχικά 86 Mirage 2000D (όλα τα άλλα μοντέλα έχουν αποσυρθεί) και αποφάσισε να διατηρήσει 55 από αυτά, μετά από βελτιώσεις και τροποποιήσεις, και ν’ αποσύρει άλλες 20 πλατφόρμες. Αυτές τις 20 θέλει η Ουκρανία.

Προς το παρόν δεν υπάρχει απάντηση στο εάν η Γαλλία θα παραδώσει τα πλεονάζοντα Mirage 2000D. Ακόμα κι αν πιεστούν οι Γάλλοι να τα προσφέρουν, υπάρχουν πολλαπλά προβλήματα.

Η σειρά Mirage 2000 απαιτεί σημαντική υλικοτεχνική υποδομή και συντήρηση, που η Ουκρανία δεν μπορεί να εξασφαλίσει. Αντιμετωπίζοντας ήδη σοβαρές προκλήσεις για τα F-16 που αναμένονται από την Ευρώπη, θα πρέπει τώρα να υποστηρίξει ένα εντελώς διαφορετικό, μη αναλώσιμο αεροσκάφος, για το οποίο θα χρειαστεί να βρει τεχνικούς και να κατασκευάσει ανταλλακτικά και αποθήκες.

Ομοίως, θα πρέπει να εκπαιδευτούν πιλότοι για να χειριστούν το Mirage 2000D. Η Ουκρανία έχει ήδη χάσει τους περισσότερους από τους ετοιμοπόλεμους κορυφαίους πιλότους της, επομένως θα πρέπει να ξεκινήσει από το μηδέν.

Ακόμα κι αν η Γαλλία της έστελνε τα αεροπλάνα αύριο, θα απαιτείτο τουλάχιστον ένα έτος εκπαίδευσης για να προσαρμοστούν οι πιλότοι σ’ αυτά.

Η ανασυγκρότηση

Δυστυχώς, το Mirage 2000D σχεδιάστηκε κυρίως ως αεροπλάνο επίθεσης κατά εδάφους. Θ’ αντιμετώπιζε, συνεπώς, κορυφαία ρωσικά μαχητικά αεροπορικής υπεροχής στην κατηγορία των Su-35 και, ως εκ τούτου, δεν θα μπορούσε ν΄ ανταπεξέλθει σ’ αυτές τις αναμετρήσεις.

Το εάν αυτός ο τύπος τζετ μπορεί να επιβιώσει στα ρωσικά συστήματα αεράμυνας, συμπεριλαμβανομένων των κινητών πλατφορμών όπως το Pantsir, είναι εξίσου αμφίβολο.

Ο Μακρόν έπρεπε επίσης να συντονίσει την επίσκεψή του με τον MEDEF International, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που συγκροτήθηκε από το Γαλλικό Συμβούλιο Επιχειρήσεων.

Η εμπλοκή αυτού του οργανισμού σχετίζεται μ’ ένα πρόγραμμα ανασυγκρότησης της Ουκρανίας που θα ωφελούσε, πρακτικά, τις γαλλικές εταιρείες. Είναι παράλληλο με αυτό που καταστρώνουν η ΕΕ και οι ΗΠΑ.

Ολοι προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν μεταπολεμικές δωρεές για να ενισχύσουν τον ιδιωτικό τομέα τους. Δεν είναι σαφές εάν ο MEDEF θα πήγαινε στην Ουκρανία χωρίς τον Μακρόν, αλλά είναι απίθανο.

Ο γάλλος πρόεδρος προσπαθούσε ν’ αντισταθμίσει τις δωρεές όπλων της Γαλλίας με χρήματα από την ΕΕ (και ίσως τις ΗΠΑ) για τις ιδιωτικές εταιρείες ανοικοδομώντας την Ουκρανία.

Οι εγγυήσεις ασφαλείας

Ο τρίτος στόχος της επίσκεψής του ήταν να προσφέρει μια διμερή συμφωνία εγγυήσεων ασφαλείας στο Κίεβο βάσει της οποίας το Παρίσι θα παρέδιδε πιο εξελιγμένα όπλα, συμπεριλαμβανομένων των πυραύλων κρουζ μεγάλου βεληνεκούς.

Ακριβώς όπως οι Γάλλοι, έτσι και οι Γερμανοί προσφέρουν στην Ουκρανία μια ανάλογη συμφωνία και σχεδιάζουν να την υπογράψουν στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου.

Το Ηνωμένο Βασίλειο υπέγραψε ήδη τον Ιανουάριο μια συμφωνία με την ουκρανική κυβέρνηση, ως μέρος ενός πακέτου εγγυήσεων ασφαλείας που αποφασίστηκε στη Σύνοδο Κορυφής του Βίλνιους.

Σ’ εκείνη τη συνάντηση της G7, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία και η Ιαπωνία υπέγραψαν κοινή δήλωση (PDF) με την οποία δεσμεύονται για την προσφορά μακροπρόθεσμων εγγυήσεων ασφαλείας για την Ουκρανία.

Η Ουάσιγκτον από την πλευρά της ξεκίνησε τις διαπραγματεύσεις με το Κίεβο τον Αύγουστο του 2023, αλλά δεν έχουν ακόμη καταλήξει σε καμία συμφωνία.

Οικογενειακή φωτογραφία από τη σύνοδο κορυφής του G7 στο Βίλνιους, με τη συμμετοχή του Βολοντίμιρ Ζελένσκι (φωτογραφία Reuters/Kacper Pempel)

Καμία από αυτές δεν περιέχει ούτε θα περιέχει αμοιβαίες δεσμεύσεις σε περίπτωση εξωτερικής επίθεσης (κάτι που προβλέπεται με τα άρθρα 4 και 5 της Συνθήκης του ΝΑΤΟ).

Δεν υπάρχει νομική βάση

Επίσης, παρά τους ισχυρισμούς της Δύσης πως η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία (η Μόσχα την ονομάζει Ειδική Στρατιωτική Επιχείρηση) συνιστά εισβολή και κατά συνέπεια επιθετική ενέργεια, οι εταίροι του ΝΑΤΟ κωλύονται από το γεγονός ότι τα Ηνωμένα Εθνη δεν έχουν προβεί σε τέτοια δήλωση.

Αυτό είναι σημαντικό επειδή η Συνθήκη του ΝΑΤΟ στο άρθρο 1 επικαλείται άμεσα τα Ηνωμένα Εθνη: «Τα Μέρη δεσμεύονται, όπως ορίζεται στον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, να επιλύσουν οποιαδήποτε διεθνή διαφορά στην οποία ενδέχεται να εμπλέκονται, με ειρηνικά μέσα, που σημαίνει ότι δεν πρέπει να τίθεται σε κίνδυνο η διεθνής ειρήνη, ασφάλεια και δικαιοσύνη και ν’ απέχουν στις διεθνείς σχέσεις τους από την απειλή ή τη χρήση βίας με οποιονδήποτε τρόπο δεν συνάδει με τους σκοπούς των Ηνωμένων Εθνών».

Καθώς η ρωσική εισβολή δεν χαρακτηρίζεται ως επιθετική ενέργεια από τον ΟΗΕ, το ΝΑΤΟ δεν έχει τη νομική βάση να προσφέρει στην Ουκρανία ένταξη ως μέλος, τουλάχιστον όσο η τρέχουσα σύγκρουση βρίσκεται σε εξέλιξη.

Ετσι, οι Ευρωπαίοι προσφέρουν εγγυήσεις ασφαλείας οι οποίες στην πραγματικότητα δεν είναι εγγυήσεις. Ακόμη και η υπόσχεση για όπλα δεν αποτελεί εγγύηση, για τον απλούστατο λόγο ότι η Ευρώπη πρέπει να διαθέτει όπλα για να μπορεί να τα στείλει στην Ουκρανία. Γίνεται ολοένα και πιο σαφές ότι τα ευρωπαϊκά όπλα μετατρέπονται σε είδος υπό εξαφάνιση.

Γιατί ακύρωσε την επίσκεψη ο Μακρόν;

Εκανε δεύτερες σκέψεις ο Μακρόν σχετικά με τη διάθεση χρημάτων και όπλων στην Ουκρανία; Υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις ότι κάτι τέτοιο ισχύει καθώς πολιτικοί σχολιαστές στη Γαλλία λένε ότι ενώ το Κίεβο λαμβάνει οικονομική βοήθεια, οι ταλαιπωρημένοι γάλλοι αγρότες δεν παίρνουν απολύτως τίποτα.

Αλλά ο γάλλος πρόεδρος δηλώνει επίσης ότι θα είναι μακρά η σύγκρουση στην Ουκρανία και η Γαλλία θα τη στηρίξει. Στις 10 Φεβρουαρίου ο Μακρόν ανακοίνωσε έναν Συνασπισμό Πυροβολικού με τις Ηνωμένες Πολιτείες για να στείλει περισσότερα συστήματα Caesar των 155 mm, ένα αυτοκινούμενο οβιδοβόλο, αφήνοντας το γαλλικό οπλοστάσιο σχεδόν άδειο.

Στο εσωτερικό, ο γάλλος πρόεδρος δέχεται πιέσεις όχι μόνο από τους αγρότες αλλά και από την άκρα δεξιά. Η Εθνική Συσπείρωση (RN) της Μαρίν Λεπέν πιθανότατα θα κερδίσει στις ευρωεκλογές το κόμμα Αναγέννηση του Μακρόν.
Η Λεπέν αντιτίθεται σταθερά στις οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία και στις γαλλικές και ευρωπαϊκές παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία.

Ενώ η παρουσία του κόμματός της στο κοινοβούλιο της ΕΕ δεν θ’ αλλάξει από μόνη της την κατεύθυνση της Ευρώπης, υπάρχει μια αυξανόμενη τάση στη Γηραιά Ηπειρο προς την ακροδεξιά και ενάντια στην υποστήριξη της Ουκρανίας.

Κατάσταση ασφαλείας στην Ουκρανία

Η κατάσταση ασφαλείας στην Ουκρανία επιδεινώνεται, τροφοδοτούμενη από τη διαφωνία στο εσωτερικό του ουκρανικού στρατού και από μια εκστρατεία στρατολόγησης που οδήγησε σε βία, συμπεριλαμβανομένου του πυροβολισμού ενός ουκρανού στρατολόγου. Ολο και περισσότερο η ουκρανική κυβέρνηση χρησιμοποιεί άγριες μεθόδους για να κυνηγήσει νεοσύλλεκτους.

Αγρότες στη Γαλλία καίνε λάστιχα στο πλαίσιο των διαμαρτυριών τους για τις τιμές των προϊόντων τους, τους φόρους και τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς (φωτογραφία Reuters/Stephane Mahe)

Υπάρχουν τώρα βίντεο που καταγράφουν άσκηση βίας εναντίον τους από κυβερνητικούς παράγοντες και αστυνομικούς, καθώς και εναντίον νεοσύλλεκτων που οδηγήθηκαν σε στρατώνες. Τα περιστατικά είναι εκτεταμένα και αυξάνονται.

Στο μεταξύ, ορισμένες μονάδες του ουκρανικού στρατού βρίσκονται σε ανοιχτή εξέγερση. Εχει καταγραφεί η απαίτηση για αντικατάσταση μιας ομάδας στρατιωτών της 46ης ξεχωριστής αεροπορικής ταξιαρχίας της Ουκρανίας, στη γραμμή του μετώπου κοντά στο χωριό Μαρίνκα.

Η δήλωση στο βίντεο είναι συγκλονιστική. Ενας επικεφαλής, που δεν κατονομάζεται, λέει: «Είμαστε επιστρατευμένοι στρατιώτες των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας, βρισκόμαστε κοντά στο χωριό Μαρίνκα. Για περισσότερους από 18 μήνες υπερασπιζόμαστε το τμήμα του μετώπου που μας έχει ανατεθεί.

»Οσο εμείς χύνουμε το αίμα μας για την πατρίδα, τα παιδιά των ολιγαρχών και των βουλευτών κάνουν διακοπές στο εξωτερικό, οδηγούν ακριβά αυτοκίνητα, διασκεδάζουν σε κλαμπ, γνωρίζοντας ότι η επιστράτευση δεν θα τους επηρεάσει.

Μας εγκαταλείπουν «σε βέβαιο θάνατο»

»Δεν έχουμε πυρομαχικά, μας τελειώνουν τα τρόφιμα και το νερό, μας εγκαταλείπουν οι διοικητές μας σε βέβαιο θάνατο. Απευθύνουμε έκκληση στον κ. πρόεδρο, τον Ανώτατο Διοικητή των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας να μας γυρίσει στα σπίτια μας, γιατί έχουμε ήδη εκπληρώσει το χρέος μας προς την πατρίδα, και απαιτούμε η επονομαζόμενη “χρυσή νεολαία”, οι βουλευτές που κάθονται στα γραφεία τους και κλέβουν τον προϋπολογισμό της Ουκρανίας, να σταλούν στο μέτωπο.

»Χρειαζόμαστε αντικατάσταση. Εάν δεν υπάρξει ενέργεια από την πλευρά της διοίκησης, στο άμεσο μέλλον θ’ αφήσουμε τις θέσεις μας και θα πάμε στο Κίεβο. Δεν είμαστε ενάντια στην υπεράσπιση της πατρίδας μας, δεν είμαστε προδότες, αλλά οι ενέργειες της διοίκησης μας αναγκάζουν να δράσουμε ριζικά. Δόξα στην Ουκρανία».

Ο πρόεδρος της Γαλλίας μάλλον γνωρίζει τώρα ότι η ουκρανική κυβέρνηση κάθεται σ’ αναμμένα κάρβουνα. Γύρω της καταρρέουν στρατιωτικές μονάδες ενώ η διαδικασία στρατολόγησης και ο νέος νόμος επιστράτευσης αρχίζουν να προκαλούν μια σκληρή, αρνητική αντίδραση του κοινού.

Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται ο γάλλος πρόεδρος είναι να συνδεθεί με μια ανθρωπιστική κρίση, καθώς διαφημίζει την Ουκρανία και αγνοεί τους αγώνες στη Γαλλία. Ο Μακρόν είναι παγιδευμένος.