H Σάνα Μαρίν για τον σεξισμό και τις προκλήσεις που αντιμετώπισε ως πρωθυπουργός

Η Σάνα Μαρίν ήταν το πιο κοντινό πράγμα που είχε η παγκόσμια πολιτική σκηνή σε ροκ σταρ. Με δερμάτινα μπουφάν, τζιν και παντελόνια δεν πέρναγε καν από το μυαλό της να ντυθεί όπως οι άλλες γυναίκες πρωθυπουργοί των 50-60 ετών, με κοστούμια και ταγιέρ για να συναντηθεί με άλλους παγκόσμιους ηγέτες. Ήταν πάντα ο εαυτός της.

Αυτό την έκανε να φαίνεται αυθεντική και στα μάτια του κόσμου. Κάτι που μπορεί να πιστοποιήσει και το 1 εκατομμύριο ακολούθους στο Instagram, όπου το feed της δείχνει στιγμιότυπά της να ποζάρει με διασημότητες και να γλεντάει με φίλους σε μουσικά φεστιβάλ ή να βρίσκεται στην Εβδομάδα Μόδας στο Παρίσι.

«Μπορείς να είσαι ο εαυτός σου. Δεν χρειάζεται να γίνεις κάτι άλλο»

Στα σχεδόν τέσσερα χρόνια της ως πρωθυπουργός, κλήθηκε να χειριστεί την πανδημία της COVID, την κλιματική αλλαγή, με τα ευρωπαϊκά, τον πόλεμο της Ουκρανίας με την Ρωσία και την ένταξη της χώρας της στο ΝΑΤΟ. Πολλά για μια 34χρονη, αν ήταν απλά μια 34χρονη. Τα υπόλοιπα μπορεί κανείς να τα επιβεβαιώσει στην μετάφραση από το αμερικάνικο Elle σε μια συνέντευξη που κάνει τον γύρο του κόσμου.

«Α έλα ρε, η πρωθυπουργός που παρτάρει»

Είναι χαρακτηριστικό πως ακόμα και η Κάιλα Γουέμπλεϊ Άντλερ που της πήρε την συνέντευξη και έκανε την έρευνα γύρω από το πρόσωπό της, όποτε έλεγε σε κάποιον για το επόμενό της project η απάντηση ήταν «Αααα, ναι, η πρωθυπουργός που παρτάρει».

Μια γυναίκα πρωθυπουργός υποχρεώθηκε να απολογείται για το πως ντύνεται ή πως διασκεδάζει, με την διαφορά πως η ίδια αρνούνταν να απολογηθεί για αυτό που είναι. Δεν ασχολήθηκε με τα πρωτοσέλιδα: Η δουλειά-δουλειά και η ζωή-ζωή. «Αυτός είναι ο λόγος που δεν ήθελα να αλλάξω τον εαυτό μου», όπως είπε η Μαρίν στην ταράτσα του ξενοδοχείου όπου μένει. «Ήθελα να δείξω στη νέα γενιά, ειδικά στις νέες γυναίκες, ότι μπορείς να είσαι ο εαυτός σου. Δεν χρειάζεται να γίνεις κάτι άλλο. δεν χρειάζεται να είσαι μεγαλύτερος άντρας. Χρειαζόμαστε διαφορετικότητα. Δεν χρειαζόμαστε περισσότερους ανθρώπους με γκρι κοστούμια».

Τον Ιούνιο, η Μαρίν άφησε το γραφείο του πρωθυπουργού καθώς ο συνασπισμός της έχασε την πλειοψηφία των εδρών παρότι το κόμμα της αύξησε τα ποσοστά του και τρεις μήνες αργότερα, εξέπληξε τον κόσμο ανακοινώνοντας ότι παραιτείται από αρχηγός κόμματος και εγκαταλείπει το κοινοβούλιο, ουσιαστικά αποσύρεται από την πολιτική της Φινλανδίας σε ηλικία 37 ετών. «Μετά την πρωθυπουργία, ήθελα μια νέα πρόκληση», μου λέει. «Υπηρέτησα ως βουλευτής στο παρελθόν και χρειάζομαι νέες προκλήσεις μπροστά μου. Είμαι πραγματικά ενθουσιασμένη με αυτό – θα δούμε τι θα φέρει το μέλλον». Ουσιαστικά είναι η νεότερη πρώην πρωθυπουργός χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με όλο το μέλλον μπροστά της.

Η Σάνα Μαρίν μεγάλωσε διαφορετικά και από όσο φαίνεται ελεύθερα

Η Σάνα Μαρίν γεννήθηκε στο Ελσίνκι, αλλά σύμφωνα με το ρεπορτάζ μετακόμισε ως παιδί στην Πιρκάλα, μια κοινότητα 20.000 και πλέον έξω από το Τάμπερε, μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Φινλανδίας. Η μαμά και ο μπαμπάς της χώρισαν όταν ήταν βρέφος. ζούσε με τη μαμά της και την σύντροφό της, μια γυναίκα που τη βοήθησε να μεγαλώσει. Η Μάριν τους αποκαλεί «οικογένεια ουράνιου τόξου» και λέει στη δεκαετία του ’90, κανείς δεν μιλούσε για το ότι είχε δύο μαμάδες.

«Υπήρχε σιωπή για το θέμα». Αλλά όταν είπε την ιστορία της οικογένειάς της ως ενήλικας, άκουσε από ανθρώπους που «με προσέγγισαν και είπαν ότι επίσης μεγάλωσαν σε μια οικογένεια ουράνιου τόξου στην ίδια πόλη», λέει. «Όμως, όπως εγώ, πάντα πίστευαν ότι ήταν οι μόνοι». Η μητέρα της μεγάλωσε σε ένα ορφανοτροφείο και άρχισε να εργάζεται στα 15 της. Απέκτησε τη Σάννα στα 23 της και, σύντομα, έγινε ανύπαντρη μητέρα. «Ήμασταν, για τα σκανδιναβικά πρότυπα, φτωχοί», λέει η Μαρίν. «Διαμόρφωσε τον τρόπο σκέψης μου, πώς βλέπω τους ανθρώπους, πώς βλέπω τις δομές στην κοινωνία μας».

Η Mαρίν ήταν η πρώτη στην οικογένειά της που πήγε τόσο στο λύκειο όσο και στο πανεπιστήμιο, επωφελούμενη της φινλανδικής πρόνοιας και του δημόσιου εκπαιδευτικού της συστήματος, το οποίο είναι ελεύθερο από ημερήσια φροντίδα μέχρι το κολέγιο. Πήρε την πρώτη της γεύση από την πολιτική στο Πανεπιστήμιο του Τάμπερε, όπου ολοκλήρωσε το πτυχίο της και έλαβε το μεταπτυχιακό της στην διοίκηση επιχειρήσεων.

Υπηρέτησε ως εκπρόσωπος στη φοιτητικό προεδρείο και ανά περιπτώσεις ήταν η μόνη που είχε τα κότσια να πείτε αυτό που σκεφτόταν. «Δεν φοβήθηκα ποτέ να πάρω θέση. Λέω αυτό που σκέφτομαι και πραγματικά εννοώ αυτό που λέω, ακόμα κι αν αυτός ο τρόπος σκέψης δεν είναι πάντα ο πιο δημοφιλής ή φαίνεται πολύ ριζοσπαστικός εκείνη τη στιγμή». Μπορεί να είχε μεγάλη αυτοπεποίθηση. «Ή ίσως είμαι ανόητα γενναία», λέει η ίδια, πριν προσθέσει: «Αλλά έγινε αντιληπτό».

Από τις εκλογές του 2023 στις οποίες η κα Μαρίν αύξησε το ποσοστό του κόμματός της, όμως ο συνασπισμός απέτυχε.

Τα πρώτα της βήματα στην πολιτική και η ανέλιξη στον πρωθυπουργικό θώκο

Η Μαρίν εντάχθηκε επίσης στη νεολαία του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος όταν ήταν στο κολέγιο και άρχισε να κάνει εκστρατεία για λόγους στους οποίους πίστευε—την κλιματική ουδετερότητα, τη γονική άδεια, την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Λιγότερο από δύο δεκαετίες αργότερα, ως πρωθυπουργός, είχε την ικανοποίηση να θεσπίσει πολιτικές για τα ζητήματα που πρωτοστάτησε ως φοιτήτρια. «Ήταν πραγματικά ικανοποιητικό», λέει. «Μπορώ να καταλάβω ότι οι άνθρωποι αισθάνονται πολύ απογοητευμένοι που η πολιτική είναι τόσο αργή, αλλά αν το δουλέψετε, θα συμβεί». Κάνει μια σύγκριση με τη ζωή της: Όταν εξελέγη πρωθυπουργός, «μπορεί να φαινόταν σαν να συνέβη εν μία νυκτί, αλλά είμαι στην πολιτική για σχεδόν 20 χρόνια».

Ο πρώην πλέον σύζυγός της, Μάρκους Ραϊκόνεν, θυμάται πως «η Σάνα ήταν φυσιολογική, απλά πολύ ταλαντούχα από νεαρή ηλικία». Οδηγούσε μαζί της παντού, παρακολουθώντας την να δίνει ομιλίες και να συνδέεται με ντόπιους και να λάμπει σε τηλεοπτικές συζητήσεις. «Υπήρχαν αρκετά έμπειροι ηλικιωμένοι άνδρες που πήγαιναν εναντίον της και το τελικό αποτέλεσμα ήταν πάντα το ίδιο: τους κέρδιζε», λέει ο Ραϊκόνεν. «Και όλοι έλεγαν: «Ουάου, ποιος είναι αυτός ο άνθρωπος;» Ανήλθε στην κεφαλή του δημοτικού συμβουλίου και το 2015 εξελέγη βουλευτής.

Τον Δεκέμβριο του 2019, ο τότε Φινλανδός πρωθυπουργός, Antti Rinne, παραιτήθηκε λόγω διαφωνιών σχετικά με τον χειρισμό μιας εργατικής διαφοράς. Ως πρώτος αντιπρόεδρος του κόμματος, η Μαρίν έπρεπε να αναλάβει. «Θυμάμαι ότι οι πιο στενοί μου φίλοι και σύμμαχοι ήταν στο διαμέρισμά μου όταν διορίστηκα πρωθυπουργός και τους είπα: «Πρέπει πραγματικά να το κάνω αυτό τώρα;» λέει. «Ήμουν τρομοκρατημένη και ταυτόχρονα σκεφτόμουν: «Θα το κάνω αυτό, ας το κάνουμε».

Σε συζήτηση στο κοινοβούλιο σχετικά με την ένταξη-εξπρές της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.

Η ξαφνική και άμεση δημοσιότητα στην ζωή της

«Δεν το περίμενα», λέει. «Και στην πραγματικότητα, θα είχα τραβήξει μερικές φωτογραφίες από το Instagram αν είχα συνειδητοποιήσει εκ των προτέρων το ενδιαφέρον του Τύπου». Ο ενθουσιασμός ενισχύθηκε από το γεγονός ότι οι άλλοι τέσσερις αρχηγοί κομμάτων που αποτελούσαν την πεντακομματική κυβέρνηση συνασπισμού που ώθησε τον Μάριν στο γραφείο του πρωθυπουργού ήταν επίσης γυναίκες. Τέσσερις από τους πέντε ήταν κάτω των 35 ετών. Δώδεκα από τους 19 υπουργούς του υπουργικού συμβουλίου της ήταν επίσης γυναίκες. Ήταν πραξικόπημα, ακόμη και σε μια χώρα γνωστή για την ισότητα των φύλων.

«Αμέσως, περάσαμε από την κανονικότητα στην πανδημία», λέει . Εργαζόταν επτά ημέρες την εβδομάδα, ξεκινώντας γύρω στις 6 π.μ. και ολοκληρώνοντας γύρω στις 2 το πρωί.  Στη συνέχεια, καθώς ο κόσμος μόλις άρχιζε να επιστρέφει στην κανονικότητα στις αρχές του 2022, ο πόλεμος ήρθε στην αυλή της. Θυμάται ότι πήγε να κοιμηθεί γνωρίζοντας ότι πιθανότατα θα ξυπνούσε σε μια μεγάλης κλίμακας σύγκρουση. «Ξύπνησα αρκετά νωρίς και έλαβα το μήνυμα. Η Ρωσία επιτέθηκε στην Ουκρανία. ο πόλεμος είναι πραγματικότητα». Η Φινλανδία μοιράζεται τα μακρύτερα σύνορα με τη Ρωσία από οποιοδήποτε κράτος της ΕΕ και έχει δεχθεί εισβολή στο παρελθόν. Η φινλανδική κυβέρνηση έστειλε αμέσως όπλα στην Ουκρανία και συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις για την επιβολή κυρώσεων με τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Η Σάνα Μαρίν στήριξε έμπρακτα την Ουκρανία από την πρώτη στιγμή, όπως οι περισσότερες χώρες που έχουν κοινά σύνορα με την Ρωσία.

Η ένταξη στο ΝΑΤΟ που αντιμετωπίστηκε ως εθνική προτεραιότητα

Οι πολίτες και το πολιτικό προσωπικό της Φινλανδίας ένιωσαν πως «Πρέπει να μπούμε στο ΝΑΤΟ, γιατί αυτή είναι η μόνη γραμμή που δεν θα περάσει η Ρωσία», εξηγεί η Μάριν. Βοήθησε τη χώρα της να ενταχθεί στη συμμαχία. Ήταν η ταχύτερη ένταξη στην 74χρονη σύγχρονη ιστορία του ΝΑΤΟ. «Ένιωσα ότι ήταν το μεγαλύτερο πράγμα που μπορούσαμε να κάνουμε για να εξασφαλίσουμε την ειρήνη στο μέλλον», λέει. «Ήταν για να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξει ποτέ ξανά πόλεμος στο φινλανδικό έδαφος».

Μέσα από την πανδημία και τον πόλεμο, η Μάριν στηρίχτηκε στους συναδέλφους της ηγέτες του κόμματος. «Φυσικά, έχουμε πολύ σκληρές διαπραγματεύσεις. Η πολιτική εξακολουθεί να είναι πολιτική, αλλά ως γυναίκες, υποστηρίξαμε επίσης η μια την άλλη», λέει. «Μετά τις διαπραγματεύσεις, μοιραστήκαμε ιστορίες σχετικά με την εξισορρόπηση της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής». Τρεις από τους πέντε ηγέτες απέκτησαν μωρά και πήραν γονική άδεια κατά τη διάρκεια της τετραετίας στην εξουσία του συνασπισμού.

Σε συνάντηση αρχηγών κρατών στην Πράγα. Απλή, καθημερινή και επαγγελματίας.

Η επίθεση των ταμπλόιντ στοχεύοντας την γυναικεία υπόσταση

Η Λι Άντερσον, η οποία ηγείται του κόμματος της Αριστερής Συμμαχίας και ήταν μέλος του συνασπισμού, είπε μετά από ώρες, οι ηγέτες μαζεύονταν μερικές φορές στην πρωθυπουργική κατοικία για να επισκεφτούν τη σάουνα στην αυλή ή να ακούσουν τις λίστες αναπαραγωγής που είχε φτιάξει η Μάριν. «Σε εκείνες τις στιγμές, είσαι απλώς μια τριαντάχρονη γυναίκα που μιλά για τα παιδιά σου και βάζεις την αγαπημένη σου μουσική», λέει η Άντερσον.

Όταν μια φωτογράφισή της δημοσιεύτηκε τον Οκτώβριο του 2020, οι κριτικοί σκανδαλίστηκαν επειδή φορούσε ένα μπλέιζερ χωρίς πουκάμισο από κάτω. «Πώς μπόρεσε;» λέει η Μάριν, περιγράφοντας το ύφος των μέσων ενημέρωσης. «Όλα σχετίζονται με το γεγονός ότι εμείς, ως κοινωνία, εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι είναι δικαίωμά μας, και στην πραγματικότητα υποχρέωσή μας, να αποφασίσουμε πώς πρέπει να συμπεριφέρονται, να συμπεριφέρονται και να δείχνουν οι γυναίκες».

Τα ταμπλόιντ εντάχθηκαν για πρώτη φορά στο αφήγημα του party girl τον Δεκέμβριο του 2021, όταν η Μαρίν έμεινε έξω με τον σύζυγό της γιορτάζοντας την Ημέρα της Ανεξαρτησίας μέχρι τις 4 π.μ. και έχασε ένα μήνυμα που της έλεγε να απομονωθεί λόγω πιθανής έκθεσης στον COVID. Και μετά ήρθε το χορευτικό βίντεο τον Αύγουστο του 2022. «Ένιωσα σαν μια τέτοια εισβολή και εισβολή στην ιδιωτική μου ζωή και τη ζωή μου», λέει. «Ήταν σκληρό, ήταν παραβιαστικό και το ένιωσα ως προσωπική επίθεση, οπότε ήταν πραγματικό συναίσθημα».

Με την πρωθυπουργό της Σουηδίας στην Στοκχόλμη σε επίσημη επίσκεψη.

Η δουλειά-δουλειά και η διασκέδαση-διασκέδαση

«Πάντα δουλεύω και έχω δύο εβδομάδες καλοκαιρινές διακοπές το χρόνο. Φυσικά, δεν πίνω όταν είμαι στη δουλειά. Κάνω τη δουλειά μου και είναι βαριά και πρέπει να είμαι συγκεντρωμένη. Έτσι, όταν κάνω μικρές καλοκαιρινές διακοπές και μπορώ να δω τους φίλους μου, πίνω μερικά ποτά, χορεύω – δεν βλάπτει κανέναν». Αλλά για τις γυναίκες στην πολιτική, ακόμη και μικρά λάθη μπορεί να οδηγήσουν σε φρενίτιδα. «Οι γυναίκες θεωρούνται αυτές που υποτίθεται ότι θα αναλάβουν καθήκοντα και θα είναι υποδειγματικές.

Η Μαρίν δεν απολογείται και βλέπει την κάλυψη ως προς αυτό που είναι: «Τόσες πολλές από αυτές τις φρενίτιδα των μέσων ενημέρωσης στις οποίες ήμουν στη μέση, υπάρχει πάντα αυτό το ηθικό βλέμμα: φέρθηκε σωστά; Πώς μπορεί να χορεύει έτσι;» αυτή λέει. «Υπάρχει η ηθική ματιά σε ό,τι κάνει μια γυναίκα, είτε είναι πώς μεγαλώνεις το παιδί σου, πώς κάνεις τη δουλειά σου, πώς ζεις την προσωπική σου ζωή ή τι φοράς».

Πιστή στον εαυτό της λέει δυνατά αυτό που σκέφτεται «Αυτό είναι κάτι που κανείς δεν θέλει να πει: Το πρόβλημα δεν ήταν ο χορός μου. Έχουμε δει άλλους πολιτικούς να χορεύουν και να τραγουδούν και να πίνουν. Το πραγματικό πρόβλημα ήταν ότι έδειχνα πολύ σέξι. Είναι ο τρόπος που χόρεψα, ο τρόπος που έπαιζα. Κοίταξα με λάθος τρόπο. Ήμουν πολύ μικρή. Ντυνόμουν διαφορετικά από ό,τι πίστευαν οι άνθρωποι. Κινήθηκα με τρόπο που κάποιος πιστεύει ότι είναι λάθος».

Η Σάνα Μαρίν μιλούσε πάντα με άνεση στα ΜΜΕ για πολιτικά ζητήματα.

Η κριτική στις γυναίκες με αξιώματα ως τρόπος ελέγχου των γυναικών του κόσμου

Υποτίθεται ότι είναι αυτοί που δεν παραπαίουν ποτέ, απλώς εργάζονται και έχουν σκυμμένο το κεφάλι τους», λέει η Ντέμπι Γουόλς, διευθύντρια του Κέντρου για τις Αμερικανίδες και την Πολιτική. «Αλλά το πρόβλημα με αυτό είναι όταν τηρείς αυτό το είδος προτύπων, έχεις πολύ να πέσεις».

Υπάρχει μια υποβόσκουσα στρατηγική πίσω από τον δυσανάλογο έλεγχο που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες πολιτικοί, υποστηρίζει: «Πρόκειται για άσηκη ελέγχου το να τρομάζεις τις γυναίκες. Είναι για να τις κρατήσεις έξω (από κέντρα εξουσίας). Είναι να φιμώσουν τις φωνές τους. Λέει στις άλλες γυναίκες, Μην το κάνεις αυτό. Μην βάζεις τον εαυτό σου σε αυτό. Είναι αρκετά απλό και απλό και μπορεί να έχει απολύτως ανατριχιαστικό αποτέλεσμα.»

Στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στο Μέγαρο Μαξίμου η Φινλανδή πρωθυπουργός μονοπώλησε τα φώτα της δημοσιότητας.

«Νομίζω ότι οι γυναίκες αξίζουν τα πάντα. Θα έπρεπε να έχουν τα πάντα, όπως είχαν τα πάντα οι άντρες»

«Δεν είμαι πια πρωθυπουργός, αλλά ακόμα κάνω πάρτι», λέει γελώντας. Στα τέλη Σεπτεμβρίου, η Mαρίν παρακολούθησε την πρώτη της Εβδομάδα Μόδας στο Παρίσι, καθισμένη στην πρώτη σειρά της Victoria Beckham. Τον Νοέμβριο, πήγε στη Γερμανία για να δώσει μια σειρά ομιλιών και στη συνέχεια στη Σεβίλλη της Ισπανίας, όπου γιόρτασε τα 38α γενέθλιά της με ένα κόκκινο φόρεμα.

Η Μάριν ήταν φαινομενικά ανενόχλητη. Δεν την αγγίζει τίποτα Είναι αποφασισμένη ότι, μέσω αυτής, οι άνθρωποι βλέπουν ότι οι γυναίκες μπορούν να είναι τα πάντα. «Την ίδια στιγμή που είμαστε μητέρες και παίρνουμε αποφάσεις, διασκεδάζουμε με τους φίλους μας. Είμαστε παιχνιδιάρες. Είμαστε όλα αυτά τα διαφορετικά πράγματα ταυτόχρονα», λέει.

«Και δεν χρειάζεται να μειώνουμε καθόλου τον εαυτό μας. Νομίζω ότι οι γυναίκες αξίζουν τα πάντα. Θα έπρεπε να έχουν τα πάντα, όπως είχαν τα πάντα οι άντρες». Ως προτροπή ενδιαφέρον έχει να δέιτε την συνέντευξη του Elle, καθώς η Σάνα Μαρίν παρουσιάζει ρούχα υψηλής ραπτικής με χαρακτηριστική ευκολία.