Η ελληνική κυβέρνηση έχει λάβει τη διαβεβαίωση του Κιρ Στάρμερ, ηγέτη του Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας, ότι σε περίπτωση εκλογικής νίκης του κόμματός του, το επόμενο έτος, δεν θα εμποδίσει μια συμφωνία για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα.
Όπως σημειώνει ο Guardian, ο Στάρμερ, μέσω συνεργατών του, πριν από τις συνομιλίες που θα έχει την Δευτέρα στο Λονδίνο με τον Έλληνα πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, έδωσε την πιο έντονη μέχρι στιγμής «νύξη» (sic) για την υποστήριξή του σε μια δανειακή συμφωνία, που θα έβλεπε τα αρχαία να επιστρέφουν στη χώρα όπου λαξεύτηκαν πριν από 2.500 χρόνια.
«Εάν συμφωνηθεί μια δανειακή συμφωνία, που θα είναι αμοιβαία αποδεκτή από τη βρετανική κυβέρνηση και την ελληνική κυβέρνηση, δεν θα σταθούμε εμπόδιο», ανέφερε ένας από τους στενούς συμμάχους του ηγέτη των Εργατικών, σύμφωνα με τους Financial Times.
«Κλειδί» οι βρετανικές εκλογές που πλησιάζουν…
Καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο ετοιμάζεται για τις γενικές εκλογές, η παρέμβαση Στάρμερ υπογραμμίζει τη σημασία που έχει αποκτήσει η πολιτιστική διαμάχη, σε μια εποχή που οι αμφισβητούμενοι θησαυροί επαναπατρίζονται παγκοσμίως στις χώρες προέλευσής τους.
Η προτεινόμενη συμφωνία, η οποία συζητείται σε μυστικές συνομιλίες μεταξύ Ελλήνων αξιωματούχων και του Τζορτζ Όσμπορν, προέδρου του Βρετανικού Μουσείου, θα επέτρεπε την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα, με αντάλλαγμα την έκθεση ελληνικών θησαυρών στο Λονδίνο.
Ελληνικές πηγές αναγνώρισαν ότι ο ηγέτης των Εργατικών ήταν «θετικά διακείμενος» στο να εκτεθεί ένα σημαντικό μέρος των αρχαιοτήτων στο Μουσείο της Ακρόπολης, με θέα το Ναό του Παρθενώνα του πέμπτου αιώνα π.Χ. τον οποίο κάποτε κοσμούσαν.
Ενώ αποκάλυψαν, όμως, ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα θέσει το θέμα όταν θα συναντηθεί με τον Στάρμερ στο Λονδίνο τη Δευτέρα και τον πρωθυπουργό Ρίσι Σουνάκ, στην Ντάουνινγκ Στριτ την Τρίτη – στο πλαίσιο μιας επιταχυνόμενης εκστρατείας για την επανένωση των Γλυπτών – αξιωματούχοι προειδοποίησαν επίσης κατά των υπερβολικών προσδοκιών.
…Αλλά φοβάται τις αντιδράσεις
Ο Στάρμερ, είπαν, δεν θα ήθελε να θίξει το θέμα δημοσίως από φόβο για τις αντιδράσεις που θα έρχονταν, με την αναπόφευκτη ρητορική ότι οι Εργατικοί «χάνουν τα μάρμαρά τους» ενόψει της ημέρας της ψηφοφορίας.
«Αυτό εξηγεί εν μέρει γιατί ο ηγέτης των Εργατικών έχει επίσης τονίσει την αντίθεσή του σε οποιαδήποτε αλλαγή του νόμου του 1963 για την εκποίηση, που εμποδίζει το μουσείο να επιστρέψει τα μάρμαρα», πρόσθεσε μια άλλη, καλά πληροφορημένη πηγή στην Αθήνα.
«Αυτό που τελικά διχάζει το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελλάδα στο θέμα είναι η κυριότητα των αντικειμένων. Η κυβέρνησή μας δεν θα δεχτεί ποτέ ένα ‘δάνειο’ θησαυρών που πιστεύει ότι κλάπηκαν στις αρχές του 19ου αιώνα από τον Έλγιν, ενώ το Βρετανικό Μουσείο υποστηρίζει ότι απαγορεύεται από το νόμο να παραχωρήσει τη νόμιμη κυριότητα των έργων τέχνης που βρίσκονται στη συλλογή του», σημειώνει ο Guardian.
Να σημειωθεί ότι ο Στάρμερ δεν είναι ο πρώτος ηγέτης των Εργατικών που υποστηρίζει την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Ο προκάτοχός του, Τζέρεμι Κόρμπιν, πίστευε επίσης ότι τα μάρμαρα θα έπρεπε να επαναπατριστούν εάν το κόμμα του κέρδιζε την εξουσία, ενώ ο Νιλ Κίννοκ δήλωσε πριν από σχεδόν τέσσερις δεκαετίες ότι «ο Παρθενώνας χωρίς τα μάρμαρα είναι σαν ένα χαμόγελο με ένα χαμένο δόντι».
Πρώτη η Μελίνα
Η διαμάχη ξέσπασε ξανά όταν η Μελίνα Μερκούρη υπέβαλε το 1983 το πρώτο επίσημο αίτημα της Αθήνας για την ανάκτηση των Γλυπτών. Η σταρ του κινηματογράφου και υπουργός Πολιτισμού, τότε, επιχειρηματολόγησε υπέρ του επαναπατρισμού τους, λέγοντας ότι τα Γλυπτά αποτελούν «αναπόσπαστο μέρος ενός μνημείου που αντιπροσωπεύει το εθνικό πνεύμα της Ελλάδας».
Η διαμάχη έχει προκαλέσει αυξανόμενη αμηχανία στο Ηνωμένο Βασίλειο, πάντως, όπου οι δημοσκοπήσεις έχουν δείξει πως η συντριπτική πλειοψηφία των Βρετανών υποστηρίζει την επιστροφή των μαρμάρων στην Ελλάδα.
Σαράντα χρόνια μετά, ο Όσμπορν έχει μιλήσει όλο και περισσότερο για την επιθυμία του να σφυρηλατήσει μια εταιρική σχέση με την Ελλάδα, που θα επέτρεπε στα Γλυπτά του Παρθενώνα «να περάσουν μέρος του χρόνου τους στην Αθήνα».
Μιλώντας στο ετήσιο δείπνο των διαχειριστών στην γκαλερί Duveen του Βρετανικού Μουσείου, όπου εκτίθενται τα Γλυπτά, νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Όσμπορν δήλωσε: «Ως διαχειριστές επιδιώκουμε μια συνεργασία με τους Έλληνες φίλους μας, που δεν απαιτεί από κανέναν να παραιτηθεί από τις αξιώσεις του, δεν ζητά αλλαγές σε νόμους που δεν είναι δικοί μας να γράψουμε, αλλά που σηματοδοτεί μια πρακτική, ρεαλιστική και ορθολογική πορεία προς τα εμπρός. Μπορεί να μην τα καταφέρουμε. Αλλά πιστεύουμε ότι αξίζει να προσπαθήσουμε».
Τι λέει το Μαξίμου
Δεδομένο θεωρείται, όπως επιβεβαιώνουν πρωθυπουργικοί συνεργάτες, ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα θέσει το θέμα των Γλυπτών του Παρθενών στο τραπέζι και με τον Σούνακ και με τον Στάρμερ.
Και μπορεί στην ελληνική πλευρά να υπάρχουν χαμηλές προσδοκίες για κάποιο άμεσο αποτέλεσμα, ωστόσο διαμηνύεται ότι θα έχει συνέχεια τόσο η παρασκηνιακή πολιτιστική διπλωματία όσο και η δημόσια ανάδειξη του ζητήματος.
Εξάλλου, στην κυβέρνηση υπάρχει η πεποίθηση ότι οι «αθόρυβες» ενέργειές της επανάφεραν στο προσκήνιο το ζητούμενο της επανένωσης των Γλυπτών.
«Η θέση μας είναι σταθερή», λένε κυβερνητικές πηγές, «δεν μπορούμε να αποδεχτούμε την ιδιοκτησία του Βρετανικού Μουσείου».
