Σήμερα οι εξαγριωμένοι αγρότες, αύριο ποιος – Έρχεται κύμα κινητοποιήσεων στην Ευρώπη ενόψει ευρωεκλογών;

Δεν χρειάζεται ένας εξελιγμένος πολιτικός παρατηρητής ή αναλυτής για να αναγνωρίσει ότι ένας άνευ προηγουμένου αριθμός αγροτών της Ευρώπης έχει βγει στους δρόμους.

Αυτή την προεκλογική χρονιά, με τις ευρωεκλογές να έχουν προγραμματιστεί για τις αρχές Ιουνίου, επιδιώκουν να αξιοποιήσουν την πολιτική ευκαιρία.

Στρατηγικά, αυτή είναι η καλύτερη στιγμή για να εκφράσουν τα παράπονά τους και να υποχρεώσουν τους πολιτικούς να δώσουν μεγάλη προσοχή σε αυτά που έχουν να πουν.

Οι πιθανότητες των αγροτών να πετύχουν τα αιτήματά τους αυξάνεται, επομένως δεν πρέπει να είμαστε πολύ σκληροί στην καταδίκη των τακτικών τους, παρόλο που η προσέγγισή τους προκαλεί πονοκεφάλους σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις και πρωτεύουσες.

Ποιος θα είναι ο επόμενος; Ποιος θα ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στην ευρωπαϊκή και εθνική ελίτ;

Θα ήταν λάθος να επικεντρωθούμε αποκλειστικά στα ρεπερτόρια των διαμαρτυριών, στο τι μπορούν να κάνουν οι αγρότες για να κάνουν τη διεκδίκησή τους πιο πειστική και ζωντανή για όσους είναι μάρτυρες των διαδηλώσεων και επηρεάζονται, λίγο πολύ, από αυτές.

Η έκρηξη αυτή πρέπει να θεωρηθεί κάτι περισσότερο από μια προσπάθεια διαπραγμάτευσης από θέση ισχύος υπό την απειλή ότι οι αγρότες (και ο αγροτικός κόσμος γενικότερα) θα εγκαταλείψουν τις συντηρητικές ή κεντροδεξιές τάσεις ψήφου τους για να ενισχύσουν τις πιθανότητες του ριζοσπαστικού ακριβώς σε αυτό το επακόλουθο έτος.

Βλέποντας αυτές τις διαμαρτυρίες, το ένστικτο είναι να είμαστε συμπαθείς στα αιτήματα αυτών των ανθρώπων και να αναρωτιόμαστε μήπως αυτό δεν είναι μέρος μιας μεγαλύτερης τάσης, όπου διάφορες ομάδες αισθάνονται αδικημένες.

Λοιπόν, έχει δίκιο να αναρωτιέται κανείς, ποιος θα είναι ο επόμενος; Ποιος θα ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στην ευρωπαϊκή και εθνική ελίτ; Το πώς θα ανταποκριθούν οι πολιτικοί στη δύσκολη θέση και τα παράπονα των αγροτών θα καθορίσει, σε μεγάλο βαθμό, τι θα συμβεί.

Είναι ώρα για κατευνασμό και όχι κλιμάκωση

Προφανώς, μια ορθολογική προοπτική θα ξεκινούσε με τα στοιχεία. Έτσι, όπως πολλοί έχουν ήδη επισημάνει, η γεωργία αντιπροσωπεύει μόνο το 1,4% του ΑΕΠ της ΕΕ, το 4,2% της απασχόλησης της ΕΕ και το 14,3% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ, ενώ, την ίδια στιγμή, λαμβάνει περίπου το 30% των προϋπολογισμός της ΕΕ.

Στο πλαίσιο της προσπάθειας της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα, την εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής γενικά, οι αγρότες δεν θα πρέπει να δημιουργούν υπερβολικό πρόβλημα, τουλάχιστον όταν εξετάζουν αυτούς τους αριθμούς.

Μετά τη μίνι εξέγερση των αγροτών, είδαμε τις εθνικές κυβερνήσεις να σπεύδουν να υιοθετήσουν φιλικές προς τη γεωργία πολιτικές, και την ΕΕ να κάνει σοβαρές παραχωρήσεις

Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι πολύ πιο λεπτή και θα πρέπει να τα προσεγγίσουμε όλα αυτά από διαφορετική οπτική γωνία, λαμβάνοντας υπόψη την πολιτική ανισότητα, την ανταπόκριση και την προθυμία δράσης από εκείνους που αισθάνονται προδομένοι από τους εκπροσώπους τους.

Μετά τη μίνι εξέγερση των αγροτών, είδαμε τις εθνικές κυβερνήσεις να σπεύδουν να υιοθετήσουν φιλικές προς τη γεωργία πολιτικές, και την ΕΕ να κάνει σοβαρές παραχωρήσεις που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως μια σημαντική υποβάθμιση της Πράσινης Συμφωνίας και της στρατηγικής «από το αγρόκτημα στο πιάτο».

Ξαφνικά, σε μια κομβική εκλογική χρονιά, κάθε υπεύθυνος λήψης αποφάσεων απεχθάνεται τον κίνδυνο. Πριν από λίγες ημέρες, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επαίνεσε την «αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα» των αγροτών και ανακοίνωσε ότι «οι αγρότες μπορούν να βασίζονται στην ευρωπαϊκή υποστήριξη».

Επιπλέον, ξεκίνησε «στρατηγικούς διαλόγους», στόχος των οποίων είναι να αντιμετωπίσουν τις απαιτήσεις όσων εργάζονται στη γη.

Όλα αυτά είναι θετικές εξελίξεις και οι ευρωπαίοι και εθνικοί ηγέτες πρέπει να επαινεθούν για την κατανόηση της θέσης της κοινής γνώμης και ότι αυτή είναι η ώρα για διαπραγματεύσεις και κατευνασμό και όχι για κλιμάκωση.

Επαναφορά των ελίτ στη γη

Ταυτόχρονα, όλα αυτά τα γεγονότα τονίζουν ένα πολύ αντιδραστικό πολιτικό κατεστημένο. Αντί να ποντάρει στην έλλειψη αντίδρασης των αγροτών και να εκπλαγεί όταν τους βρίσκει στις Βρυξέλλες, μπροστά στα βασικά θεσμικά όργανα της Ευρώπης, ένας οραματιστής (ή ακόμη και με το μυαλό επανεκλογής) πολιτικός θα μπορούσε να προβλέψει όλα αυτά τα γεγονότα.

Προφανώς, δεν ζητάμε από τους πολιτικούς να προβλέψουν το μέλλον. Ωστόσο, υπάρχει σαφής ανάγκη να κατανοήσουν καλύτερα τις συνέπειες των πολιτικών που προτείνουν, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το Euronews.

Αυτό που πυροδοτεί την κινητοποίηση και τη δράση είναι τα αποτελέσματα κατανομής και αυτά πρέπει να εκτιμηθούν σημαντικά καλύτερα, ώστε οι πιθανοί ηττημένοι να αποζημιωθούν γρήγορα και επαρκώς.

Η ικανότητα των εξαγριωμένων μειονοτήτων να δράσουν δεν πρέπει να υποτιμηθεί, καθώς αυτό εγκυμονεί σημαντικούς πολιτικούς και εκλογικούς κινδύνους — οι τελευταίες εβδομάδες το απέδειξαν.