«Λοιπόν, είμαι στρατιωτικός ειδικός. Έχω μελετήσει στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα εδώ και μια δεκαετία. Πώς θα ήταν μια πιο στοχευμένη επιχείρηση;… Δεν έχω ιδέα».
Με αυτές τις γραμμές ο Ραφαέλ Κοέν, ο διευθυντής του Προγράμματος Δόγμα και Στρατηγική της RAND, της επιφανούς δεξαμενής σκέψης που διασυνδέεται με την αμερικανική κυβέρνηση, κάνει μια απαισιόδοξη αποτίμηση της έως τώρα κριτικής στις επιχειρήσεις των Ισραηλινών.
Ο Κοέν με παρέμβασή του στο αμερικανικό περιοδικό Foreign Policy, ουσιαστικά θέτει εν αμφιβόλω όσους προτείνουν πιο στοχευμένα χτυπήματα για να περιοριστούν οι απώλειες αμάχων.
Πράγματι, ήδη οι απώλειες που έχουν προκαλέσει τα ισραηλινά στρατεύματα έχουν ανοίξει τη συζήτηση για εγκλήματα πολέμου προκαλώντας τη διεθνή κατακραυγή.
Ωστόσο, ο λόγος που Κοέν είναι απαισιόδοξος, ακόμα και αν οι Ισραηλινοί υιοθετούσαν πιο στοχευμένες επιθέσεις, είναι η «δυσάρεστη αλήθεια ότι η γεωγραφία του πεδίου μάχης της Γάζας σημαίνει ότι οποιαδήποτε επιχείρηση, όσο στοχευμένη κι αν είναι, θα μετατραπεί σε αυτό που βλέπουμε σήμερα να εκτυλίσσεται» δηλαδή «μια αιματηρή, άκρως καταστροφική χερσαία επιχείρηση, με πολλούς αμάχους στη μέση διασταυρούμενων πυρών».
«Σε αυτόν τον πόλεμο, δεν υπάρχει ιδανικός τρόπος» εκτιμά ο Κοέν.
Όπως αναφέρει ο ίδιος «ενώ το Ισραήλ μπορεί να μετριάσει ορισμένες από αυτές τις επιπτώσεις, ούτε το Ισραήλ ούτε οποιοσδήποτε άλλος στρατός μπορεί να τις αποτρέψει πλήρως».
«Σε αυτόν τον πόλεμο, δεν υπάρχει ιδανικός τρόπος» εκτιμά ο Κοέν.
Σημειώνεται ότι ο Κοέν δε φείδεται τις κριτικής του έναντι του Ισραήλ. Κατηγορεί το Τελ Αβίβ ότι δεν έχει προσφέρει κανένα συνεκτικό σχέδιο για τη Γάζα, καταγγέλλει τους Ισραηλινούς εποίκους για τις επιθέσεις τους σε Παλαιστινίους καθώς και την ισραηλινή κυβέρνηση εν γένει για την οικονομική ανέχεια των Παλαιστινίων.
Τρεις δύσκολοι στόχοι
Επιχειρησιακά ο στρατιωτικός εμπειρογνώμονας θεωρεί ότι όλες οι προηγούμενες στοχευμένες επιθέσεις του Ισραήλ έχουν αποτύχει. Οι επιχειρήσεις του 2008-2009, του 2012, του 2014 και η πιο πρόσφατη του 2021, -οι οποίες σύμφωνα με τον Κοέν ήταν περιορισμένες- δεν κατάφεραν να εξοντώσουν τη Χαμάς, ούτε να διαλύσουν το εντυπωσιακό υπόγειο δίκτυό της. Γι’ αυτό και οι Ισραηλινοί καταφεύγουν σε πιο μεγάλης κλίμακας αιματηρή «λύση», δίχως να είναι εύκολο να διασαφηνιστούν τα όρια μιας στοχευμένης επιχείρησης από μια γενική σύρραξη ώστε να επιτεχθεί αποτέλεσμα, σύμφωνα με τον ειδικό.
Εικόνες που έδωσαν στη δημοσιότητα οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις που δείχνουν βομβαρδισμό του επιχειρησιακού εξοπλισμού έκτακτης ανάγκης της Χαμάς, συμπεριλαμβανομένων των πολεμικών αιθουσών, των υποδομών και στρατιωτικών αρχηγείων, στη Γάζα στις 25 Οκτωβρίου. 2023. (REUTERS)
Δεδομένου, λοιπόν ότι οι Ισραηλινοί απολαμβάνουν του δικαιώματος της αυτοάμυνας, λέει ο Κοέν, τρεις είναι οι αντικειμενικοί στόχοι που θέτουν -εκ των ουκ άνευ;- σε κίνδυνο αμάχους: η διάσωση των ομήρων από τη Χαμάς, η αποτροπή της να επιτεθεί και η εξόντωση των ηγετών της Χαμάς. Ο Κοέν εξηγεί γιατί αυτοί οι τρεις στόχοι θέτουν ούτως ή άλλως τη ζωή αμάχων στη Γάζα, λόγω ιδιάζοντος πεδίου μάχης…
Πρώτον, η διάσωση 200 ομήρων διάσπαρτους ανάμεσα σε 2 εκατομμύρια κατοίκους είναι σαν να ψάχνεις «ψύλλο στα άχυρα». Στην ιδανική περίπτωση, το Ισραήλ θα είχε εξαίσιες πληροφορίες σχετικά με το πού βρίσκεται κάθε όμηρος. Το πιο πιθανό, όμως, το Ισραήλ πρέπει να περάσει τη Γάζα, κτίριο με κτίριο, δρόμο με δρόμο, σήραγγα με σήραγγα. Αυτό είναι ένα αργό, επίπονο εγχείρημα, που αναγκάζει το Ισραήλ στη μεγάλης κλίμακας χερσαία επιχείρηση που βλέπουμε αυτή τη στιγμή να εκτυλίσσεται. Η Χαμάς, φυσικά, θα αντισταθεί σε μια τέτοια εισβολή, γεγονός που θα δημιουργήσει έντονες συγκρούσεις σε μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές στον πλανήτη.
Δεύτερον, η αποτροπή νέας επίθεσης της Χαμάς απαιτεί παρόμοια προσέγγιση. Εφόσον οι βάσεις της Χαμάς είναι υπόγειες κάτω από μη στρατιωτικές υποδομές, πχ νοσοκομεία, ο εντοπισμός και η καταστροφή τους αναγκάζει το Ισραήλ να προχωρήσει χερσαία. Αν και το Ισραήλ έχει πρωτοπορήσει σε μια σειρά τεχνολογικών λύσεων για την ανίχνευση σήραγγας, αυτές οι μέθοδοι παραμένουν ατελείς και συχνά απαιτούν τα στρατεύματα να βρίσκονται σχετικά κοντά στους στόχους τους, αυξάνοντας τις πιθανότητες μεγάλης κλίμακας πυροβολισμών σε κατοικημένες περιοχές, εκτιμά ο Αμερικανός ειδικός.
Τρίτον, ακόμα και μια στοχευμένη επιχείρηση κατά της ηγεσίας της Χαμάς, θα οδηγούσε ουσιαστικά σε ανοιχτό πόλεμο. Δεδομένου ότι το Εθνικό Κέντρο Αντιτρομοκρατίας των ΗΠΑ υπολογίζει τους μαχητές της Χαμάς σε 20.000 έως 25.000, «πρακτικά, η δολοφονία ή η σύλληψη των υπευθύνων για την 7η Οκτωβρίου σημαίνει είτε χιλιάδες ή ενδεχομένως δεκάδες χιλιάδες αεροπορικές επιδρομές θα εκτελεστούν σε όλη τη Λωρίδα της Γάζας» λέει ο Κοέν.
«Οι επιδρομές που πραγματοποιούνται σε αυτή την κλίμακα δεν είναι πλέον μια περιορισμένη, στοχευμένη επιχείρηση. Είναι ένας πλήρης πόλεμος» εκτιμά ο Κοέν.
Και όσο γράφονται αναλύσεις, χιλιάδες πεθαίνουν και εκατοντάδες χιλιάδες υποφέρουν.
