Γιατί ο Μπάιντεν διέταξε τώρα την επίθεση κατά των Χούθι στην Υεμένη;

Από τα μέσα Νοεμβρίου, οι Χούθι εξαπολύουν επιθέσεις κατά πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα (στη φωτογραφία από US Navy, επάνω, πύραυλος αναχαίτισης SM-3 εκτοξεύεται από το σύστημα AEGIS αμερικανικού αντιτορπιλικού).

Οι ΗΠΑ έστειλαν έναν αριθμό αντιτορπιλικών AEGIS για να συνδράμουν στην προστασία της διεθνούς ναυτιλίας, εκτελώντας τον διπλό ρόλο της αναχαίτισης των μη επανδρωμένων αεροσκαφών και των πυραύλων των ισλαμιστών ανταρτών καθώς και της προσφοράς βοήθειας στα απειλούμενα εμπορικά πλοία.

Τι άλλαξε και οι ΗΠΑ μαζί με τη Βρετανία αποφάσισαν να χτυπήσουν στην Υεμένη;

Ο υπουργός Αμυνας της Βρετανίας, Γκραντ Σαπς, δήλωσε αμέσως μετά τη μαζική επίθεση των Χούθι στις 10 Ιανουαρίου ότι κάτι τέτοιο δεν ήταν βιώσιμο. Τι εννοούσε; (φωτογραφία Reuters/Henry Nicholls)

Οι Βρετανοί έστειλαν, επίσης, ένα από τα καλύτερα πλοία τους, το HMS Diamond. Ωστόσο, κάτι άλλαξε, με αποτέλεσμα οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο να χτυπήσουν, σε αντίποινα, στρατιωτικές θέσεις των Χούθι στην Υεμένη. Τι άλλαξε;

Τόσο στη βρετανική όσο και στην αμερικανική πλευρά προέκυψαν σοβαρές αμφιβολίες ότι δεν ήταν εξοπλισμένες για ν’ αντιμετωπίσουν σμήνη UAV και πυραύλων.

Στις 10 Ιανουαρίου, δυνάμεις των ΗΠΑ και της Βρετανίας κατέρριψαν 21 drones και πυραύλους. Ο βρετανός υπουργός Αμυνας Γκραντ Σαπς δήλωσε αμέσως μετά ότι κάτι τέτοιο δεν ήταν βιώσιμο. Τι εννοούσε;

Εκτός ελέγχου

Υπάρχουν δύο απαντήσεις στο ερώτημα γιατί η κατάσταση με τους Χούθι έβγαινε εκτός ελέγχου, γράφει σε ανάλυσή του ο Stephen Bryen, πρώην αναπληρωτής υφυπουργός Αμυνας των ΗΠΑ και ειδικός στη στρατηγική και την τεχνολογία ασφαλείας.

Η πρώτη σχετίζεται με τον αριθμό των πυραύλων σ’ ένα πλοίο. Τ’ αμερικανικά βασίζονται στους SM-2, οι οποίοι αποτελούν μέρος του συστήματος AEGIS. Ενας ειδικός εκτιμά τον διαθέσιμο αριθμό ως εξής:

«Τα αντιτορπιλικά [σύστημα AEGIS] διαθέτουν ένα σύνολο 96 κυψελών VLS (σύστημα κάθετης εκτόξευσης πυραύλων), και 122 τα καταδρομικά [κατηγορίας Ticonderoga]. Ωστόσο, πρέπει να τοποθετηθεί ένα μίγμα όπλων σ’ αυτές τις κυψέλες, και γι΄ αυτόν τον λόγο δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν όλα για την αεράμυνα. Αυτό περιλαμβάνει:

Πυραύλους ESSM (με δυνατότητα αποθήκευσης τεσσάρων κομματιών σε μια μόνο κυψέλη), SM-2 (και τον νεότερο αντίστοιχό του SM-6), κρουζ Tomahawk, ανθυποβρυχιακούς ASROC και αντιβαλλιστικούς SM-3.

Η ακριβής αναλογία αυτών των όπλων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αποστολή και τις πιθανές απειλές που αντιμετωπίζει. Ωστόσο, τουλάχιστον 200 ESSM και άλλοι 100 περίπου SM-2 ή SM-6 λογίζεται ως μια πολύ καλή αναλογία. Ισως και λίγο παραπάνω. Εν ολίγοις, κάθε ένα από τα AEGIS διαθέτει περίπου 100 πυραύλους.

Πρόβλημα επανεξοπλισμού

Το βρετανικό σύστημα αεράμυνας Sea Viper είναι το κύριο αμυντικό σύστημα στο οποίο βασίζεται το HMS Diamond για ν΄ αντιμετωπίσει τα drones και τους πυραύλους των Χούθι.

Τ’ αντιτορπιλικά Τύπου 45, γνωστά και ως αντιτορπιλικά κλάσης D ή Daring, είναι ειδικά σχεδιασμένα γύρω από το σύστημα αεράμυνας Sea Viper (PAAMS).

Κάθε αντιτορπιλικό Τύπου 45 είναι εξοπλισμένο με σύστημα κάθετης εκτόξευσης A50 Sylver 48 κυψελών. Αυτό το σύστημα έχει σχεδιαστεί για να φιλοξενεί έως και 48 πυραύλους Aster 15 και Aster 30.

Ούτε τα αμερικανικά ούτε τα βρετανικά πλοία μπορούν να επανεξοπλιστούν στη θάλασσα, επομένως έχουν περιορισμένη δυνατότητα «να παραμείνουν στη μάχη» εάν αυτή συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οπως έδειξε η επιδρομή της 10ης Ιανουαρίου, οι Χούθι αύξησαν τον αριθμό των καθημερινών επιθέσεων.

Αμφισβήτηση δυνατοτήτων

Συνεπώς, το μεγάλο οπλοστάσιο που διέθεταν, αμφισβήτησε τις αμυντικές δυνατότητες των ΗΠΑ και της Βρετανίας. Πρέπει, επίσης, να ληφθεί υπόψη ότι η χρήση αντιπυραυλικής άμυνας είναι πανάκριβη. Κάθε πύραυλος SM-2 κοστίζει 2,1 εκατομμύρια δολάρια.

Το Sea Viper μπορεί να χρησιμοποιεί πυραύλους Aster 15 ή Aster 30, που κοστίζουν αντίστοιχα 1,25 εκατομμύρια έως 2,5 εκατομμύρια δολάρια ο καθένας.

Ούτε αυτό το αμυντικό σύστημα αντιμετωπίζει το πρόβλημα της αντικατάστασης των πυραύλων του, αφού εκτοξευτούν. Οχι μόνο θα είναι πανάκριβη, αλλά μπορεί να χρειαστεί χρόνια παραγωγής.

Αυτό οδηγεί στη δεύτερη απάντηση: τι συνέβη που ήταν διαφορετικό από πριν;

Υπάρχουν τρεις πιθανότητες. Η πρώτη είναι ότι στις 10 Ιανουαρίου το βρετανικό πλοίο HMS Diamond και τα αμερικανικά αντιτορπιλικά στην περιοχή έγιναν άμεσα στόχοι των Χούθι.

Απευθείας επιθέσεις

Εάν αυτή η ερμηνεία είναι σωστή, σήμαινε ότι οι ισλαμιστές αντάρτες αποφάσισαν να επιτεθούν απευθείας σε πολεμικά πλοία των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η δεύτερη πιθανότητα ήταν οι απειλές τους και η απάντηση των ΗΠΑ. Στις 20 Δεκεμβρίου, οι ηγέτες τους προειδοποίησαν ότι «εάν στοχοποιούνταν από την Ουάσιγκτον θα χτυπούσαν αμερικανικά πολεμικά πλοία».

Εκτόξευση πυραύλου από σύστημα Sea Viper βρετανικού αντιτορπιλικού κλάσης κλάσης D ή Daring (φωτογραφία Royal Navy)

Στις 31 Δεκεμβρίου, το πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων Maersk, το Hangzhou με σημαία Σιγκαπούρης, εξέπεμψε σήμα κινδύνου, αναφέροντας ότι δέχεται επίθεση από τέσσερα σκάφη.

«Τα μικρά σκάφη, που προέρχονταν από περιοχές οι οποίες ελέγχονται από τους Χούθι στην Υεμένη, εξαπέλυσαν πυρά με βαριά και φορητά όπλα κατά του Hangzhou, φτάνοντας σε απόσταση 20 μέτρων από το πλοίο, και προσπάθησαν να επιβιβαστούν σ’ αυτό», ανέφερε η CENTCOM (μικτό διοικητήριο των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων που είναι υπεύθυνο για την περιοχή της Μέσης Ανατολής).

Οι απειλές

Ελικόπτερα από το αεροπλανοφόρο USS Eisenhower και το αντιτορπιλικό AEGIS USS Gravely απονηώθηκαν για ν’ αναχαιτίσουν τα τέσσερα σκάφη. Αφού αγνόησαν τις προειδοποιήσεις, τρία από αυτά καταστράφηκαν από πυρά και το τέταρτο τράπηκε σε φυγή.

Η απάντηση των ανταρτών ήταν ότι «οι εχθροί Αμερικανοί θα υποστούν τις συνέπειες αυτού του εγκλήματος και οι στρατιωτικές τους ενέργειες στην Ερυθρά Θάλασσα για να προστατεύσουν τα ισραηλινά πλοία δεν θα εμποδίσουν (τους Χούθι)» να «εκτελούν το θρησκευτικό, ηθικό και ανθρωπιστικό τους καθήκον για την υποστήριξη και τη βοήθεια εκείνων που έχουν πληγεί στην Παλαιστίνη και τη Γάζα».

Ο τρίτος λόγος, ωστόσο, είναι πιο σημαντικός από το να γαζωθούν μερικά σκάφη των ανταρτών γεμάτα κομάντο. Στην επίθεσή τους στις 10 Ιανουαρίου, οι Χούθι εκτόξευσαν βαλλιστικούς πυραύλους κατά αμερικανικών και βρετανικών πολεμικών πλοίων. Προηγουμένως, βασίζονταν σε drones Kamikaze και αντιπλοϊκούς πυραύλους κρουζ.

Drones και κρουζ

Τα drones πετούν πολύ αργά και συνήθως χρησιμοποιούν μικρούς βενζινοκινητήρες και έλικες ή λειτουργούν με μπαταρία. Οι Χούθι διαθέτουν τέσσερις τύπους μαχητικών drones: Qasef-1, Qasef-2K, Sammad-2 και Sammad-3.

Τα Qasef-1 και Qasef-2 είναι μικρά περιπλανώμενα πυρομαχικά που βασίζονται στο μη επανδρωμένο αεροσκάφος Ababil του Ιράν. Το καθένα φέρει εκρηκτική κεφαλή 30 κιλών.

Τα drones Samad έχουν μεγαλύτερη εμβέλεια. Είναι πιθανό αυτά που χρησιμοποιούνται στη ρότα των πλοίων κοντά στα στενά Μπαμπ ελ Μαντέμπ να είναι μικρής εμβέλειας.

Η Υεμένη διαθέτει έναν αριθμό διαφορετικών τύπων αντιπλοϊκών πυραύλων κρουζ. Στις 11 Δεκεμβρίου, για παράδειγμα, το νορβηγικό τάνκερ Strinda χτυπήθηκε από έναν τέτοιο πύραυλο των Χούθι.

Οι Χούθι διαθέτουν πολλούς διαφορετικούς βαλλιστικούς αντιπλοϊκούς πυραύλους που παρέχονται από το Ιράν (φωτογραφία από το X)

Υπέστη ορισμένες ζημιές αλλά διασώθηκε. Στον πόλεμο της Ουκρανίας, ένας αντιπλοϊκός πύραυλος Neptune R360 βύθισε τη ναυαρχίδα Moskva της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα. Ολοι αυτοί οι πύραυλοι είναι αεριωθούμενοι και υποηχητικοί. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να εντοπιστούν από ραντάρ και να καταστραφούν με πυραύλους αεράμυνας.

Ο κίνδυνος των βαλλιστικών πυραύλων

Το πρόβλημα είναι πολύ πιο δύσκολο εάν οι πύραυλοι που εκτοξεύονται είναι βαλλιστικοί, δηλαδή τροφοδοτούνται από πυραυλοκινητήρα.

Αυτό τους κάνει αρκετά πιο γρήγορους και δίνει στους αμυντικούς πυραύλους πολύ λιγότερο χρόνο αντίδρασης. Οι Χούθι διαθέτουν πολλούς διαφορετικούς βαλλιστικούς πυραύλους κατά πλοίων που παρέχονται από το Ιράν.

Συνιστούν σοβαρή απειλή στις περιορισμένες θαλάσσιες διαδρομές κοντά στην ακτογραμμή, και αυτό είναι το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι δυτικές συμμαχικές δυνάμεις στο στενό Μπαμπ ελ Μαντέμπ.

Είναι πιθανό η εμφάνιση πυραυλοκίνητων βαλλιστικών αντιπλοϊκών πυραύλων ν’ ανάγκασε τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο ν’ αποφασίσουν να πλήξουν εντέλει τους ισλαμιστές αντάρτες στην Υεμένη και όχι απλώς να παραμείνουν σε άμυνα.

Η μόνη άλλη επιλογή θα ήταν να σταματήσει η προστασία της ναυτιλίας στην Ερυθρά Θάλασσα, αλλά αυτό θα είχε αρνητικό αντίκτυπο στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, και θα στερούσε από την Αίγυπτο το κορυφαίο περιουσιακό της στοιχείο, τη Διώρυγα του Σουέζ, με μηνιαία έσοδα περίπου 750 εκατομμυρίων δολαρίων.