Το 2023, 179 εργαζόμενοι έχασαν τη ζωή τους από εργατικά δυστυχήματα και 287 τραυματίστηκαν σοβαρά στη χώρα, με συγγενείς θυμάτων να καταγγέλλουν ότι ανεβαίνουν τον δικό τους Γολγοθά στην προσπάθειά του να βρουν δικαίωση.
«Ένα εργατικό δυστύχημα δεν γίνεται τυχαία…»
Ανυπεράσπιστοι απέναντι στην εργοδοσία και τα γρανάζια του κρατικού μηχανισμού, ψάχνουν δικαίωση για τις απώλειές τους. Όπως επισημάνθηκε σε συνέντευξη Τύπου όπου παρευρέθηκε ο Ανδρέας Στοϊμενίδης, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συλλόγων Εργαζομένων Τεχνικών Επιχειρήσεων Ελλάδας και επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Υγεία και την Ασφάλεια της Εργασίας, μόνο λίγες δεν είναι οι περιπτώσεις που φέρει σημαντική ευθύνη η εργοδοσία.
Κατά την παρουσίαση των στοιχείων, συγγενείς θυμάτων κατέθεσαν τις προσωπικές τους μαρτυρίες. «Δεν γίνεται να πάμε στη δουλειά για 38 ευρώ και να μην γυρνάμε πίσω» δήλωσε η Μαρία Βλαντ, χήρα θύματος εργατικού ατυχήματος. Ο σύζυγός της ήταν χειριστής μηχανήματος σε βιομηχανία επεξεργασίας μαρμάρων. Έφυγε για το μεροκάματο λίγο πριν τα περασμένα Χριστούγεννα και όπως εξιστόρησε με δάκρυα στα μάτια, βρήκε τραγικό θάνατο στα 55 του χρόνια όταν καταπλακώθηκε από μάρμαρα.
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι θάνατοι που γίνονται από την χρήση γερανών, καθώς πολλές ήταν οι περιπτώσεις όπου εργαζόμενοι μη εκπαιδευμένοι ή απλοί βοηθοί χειριστών εργάστηκαν σε γερανούς με τραγικές επιπτώσεις για εκείνους ή για συναδέλφους τους. Χαρακτηριστικό είναι και το παράδειγμα των πολλών θανάτων από θερμοπληξία.
Εκείνοι που έχασαν τους δικούς τους ανθρώπους σε εργατικά δυστυχήματα και παλεύουν να αποδοθεί το δίκαιο, έχουν ν’ αντιμετωπίσουν επιθεωρητές, καλά κρυμμένα μυστικά, πορίσματα που αργούν, ιδιοκτήτες που θα επιρρίψουν την ευθύνη στον ίδιο τον εργαζόμενο, δικαστές που δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα απονείμουν δικαιοσύνη όταν το εργατικό δυστύχημα φτάσει επιτέλους στα έδρανα και πολλά έξοδα, δικαστικά και μεταφορικά.
Ένα εργατικό δυστύχημα δεν γίνεται τυχαία
Ο Ανδρέας Στοϊμενίδης θυμίζει τα χαρακτηριστικά παραδείγματα του 55χρονου Γιώργου Βλαντ (σκοτώθηκε στις 21 Δεκεμβρίου του 2023, στην επιχείρηση όπου εργαζόταν) και του 38χρονου Μανώλη Αφράτη (ο οποίος εργαζόταν «επικινδύνως» σε εταιρεία τροφίμων). Και στις δύο επιχειρήσεις, είχαν προηγηθεί πολλά μικρότερα ατυχήματα, τονίζει και συμπεραίνει με νόημα: «Ένα εργατικό δυστύχημα δεν γίνεται τυχαία».
Η μεγάλη εξόντωση των ανθρώπων που έμειναν πίσω
«Πρόκειται για μια πυραμίδα που έχει βάση και καλούμαστε να διορθώσουμε τη βάση για να βάλουμε ένα φρένο. Και ύστερα είναι η μεγάλη εξόντωση των ανθρώπων που έμειναν πίσω. Οι συγγενείς που προσπαθούν να φτάσουν στην αλήθεια για να αποδοθεί το δίκιο για τον άνθρωπό τους που χάθηκε. Είναι συγκλονιστικό αυτό το μαρτύριο, που κρατά χρόνια. Δίκες, έξοδα, ηθική και οικονομική εξόντωση», τονίζει ο ίδιος.
Εκατοντάδες είναι οι σύζυγοι, τα παιδιά και οι γονείς που σύρονται επί χρόνια σε δικαστικές περιπέτειες προκειμένου ν’ αποδοθεί το δίκαιο. Ποιο είναι το αποτέλεσμα κατά τα ειωθότα; Στην καλύτερη των περιπτώσεων θα λάβουν ένα μάλλον μειωτικό ποσό, τόσο για τον πόνο τους όσο και για τη μνήμη του ίδιου του εκλιπόντος.
«Ας κάνει κάτι ο υπουργός»
«Ο εργοδότης δεν ήθελε να επισκευάσει τον γερανό γιατί έπρεπε να πληρώσει για επισκευή 8.000 ευρώ και είπε “δεν πειράζει”. Υπάρχουν πολλά προβλήματα στην επιχείρηση. Ακόμη και τα σύρματα ήταν φθαρμένα. Ποιος πήγε να τα ελέγξει; Ούτε παπούτσια δεν τους έπαιρναν. Ας κάνουν έλεγχο να δουν πώς δουλεύουν τα παιδιά.
»Ο Γιώργος είχε τη δική του τύχη, και η μαμά του πέθανε σε εργατικό ατύχημα. Και μία μέρα πριν χαθεί έσπασαν τα σύρματα και έπεσαν πάλι τα μάρμαρα. Η Επιθεώρηση λέει ότι υπάρχει περίπτωση να ξαναπάει. Μα πώς θα πάει μετά από 2 εβδομάδες και έναν μήνα; Eπρεπε να πάει εκείνες τις μέρες. Oύτε 40 μέρες δεν έχουν περάσει. Κι αν κλαίω δεν είναι μόνο γι’ αυτόν, αλλά για την ασφάλεια των άλλων παιδιών που κινδυνεύουν.
»Ας κάνει κάτι το κράτος, ο υπουργός, δεν ξέρω ποιος. Ας πάει εκεί κάποιος υπεύθυνος κι ας κάνει τον εργοδότη να αλλάξει τα πράγματα. Κι ο εργοδότης να μην πάρει ούτε ένα τηλέφωνο να πει ένα συγγνώμη; Πήρε μόνο για να μου τραβήξει το μανίκι γιατί ξοδεύω 3.500 για την κηδεία του άντρα μου. “Ποιον κηδεύεις, τον Μητσοτάκη;” με μάλωσε», λέει η κ. Βλαντ.
«Όλες οι ρόδες ήταν σάπιες»
Η οργή πνίγει και τον Στέλιο Αφράτη, αδελφό θύματος κατά τη διάρκεια της εργασίας του: «Αυτά δεν είναι ατυχήματα, είναι εργατικές δολοφονίες» είπε περιγράφοντας το τελευταίο του δρομολόγιο του αδελφού του τον Μάιο του 2020 με ένα όχημα ακατάλληλο. «Ο αδερφός μου κλήθηκε να οδηγήσει ένα φορτηγό παράνομο, χωρίς βέβαια να το γνωρίζει. Με ταχύτητα 60 χλμ. έσπασαν τα φρένα», πρόσθεσε δείχνοντας φωτογραφικά ντοκουμέντα από το παλιό και ακατάλληλο επαγγελματικό όχημα.
«Η Επιθεώρηση μας έλεγε “δεν είναι δική μου δουλειά”. Ο διορισμένος εμπειρογνώμονας της Τροχαίας έλεγε ότι “έβρεχε” και μας παρουσίασε μια ελλιπή έκθεση. Τον άνθρωπο τον βάλανε σε ένα φορτηγό-φέρετρο με 4 ρόδες και οι 4 ήταν σάπιες. Πιο φτηνά στοίχιζε το εργατικό ατύχημα στον εργοδότη του αδελφού μου από το να βάλει λάστιχα στο αυτοκίνητό του, διακινδυνεύοντας τη σωματική ακεραιότητα όλου του κόσμου. Γιατί αν το χαλασμένο φορτηγό με το οποίο έκανε ο αδελφός μου τις μεταφορές έπεφτε σε μια στάση, θα είχαμε ένα μακελειό όπως έγινε στα Τέμπη.
O αδελφός μου μέχρι το προηγούμενο βράδυ πριν σκοτωθεί έπαιρνε τηλέφωνο σε άλλη εταιρεία για να βρει άλλη δουλειά. Έψαχνε. Αν είχε βρει, τώρα θα ζούσε. Στην αρχή η υπόθεση μπήκε στο αρχείο. Τρέξαμε. Ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας έδωσε ευτυχώς εντολή να βγει η υπόθεση από το αρχείο. Το φορτηγό, που στο μεταξύ το είχαν καταστρέψει, ήταν σαπάκι. Ούτε τα σωληνάκια δεν άλλαζαν κι ας έκαναν μόνο 25 ευρώ (δείχνει φωτογραφία). Πέρασαν 3 μήνες και αναγκάστηκα να πάω στην Επιθεώρηση Εργασίας για να καταβάλουν τα δεδουλευμένα του. Ούτε αυτά δεν είχε βάλει ο εργοδότης. Και ξέρετε ποιο είναι το χειρότερο; Στη δική έφερε εργαζόμενους να καταθέσουν υπέρ του. Ντροπή, βρε παιδιά!», λέει ο κ. Αφράτης.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδίας Συλλόγων Εργαζομένων Τεχνικών Επιχειρήσεων, οι θάνατοι και οι σοβαροί τραυματισμοί στους χώρους δουλειάς διπλασιάστηκαν μέσα σε έναν χρόνο!
Η Ομοσπονδία ζητά επίσπευση των διαδικασιών διερεύνησης και εκδίκασης των υποθέσεων, καθώς επίσης καταβολή από το κράτος εφάπαξ οικονομικού βοηθήματος στις οικογένειες των θυμάτων. «Εφόσον ένας υπάλληλος χάνει τη ζωή του στον χώρο εργασίας, το κράτος πρέπει άμεσα να καταβάλει ένα εφάπαξ βοήθημα» δήλωσε ο Ανδρέας Στοϊμενίδης, πρόεδρος της ΟΣΕΤΕΕ. Την ίδια ώρα το υπουργείο Εργασίας φαίνεται πως δρομολογεί νέες παρεμβάσεις για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων, εντείνοντας παράλληλα τους ελέγχους στις επιχειρήσεις.
Σήμερα, το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (πλέον έχει μόνο 200 εργαζόμενους, από 400 που είχε) έχει υποτιμηθεί και υποστελεχωθεί παντελώς, ο κοινωνικός διάλογος ανάμεσα στους εργοδότες και τα συνδικάτα είναι ανύπαρκτος, ενώ οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας αποτελούν παρελθόν. Επιπλέον, οι επαγγελματικές ασθένειες δεν καταγράφονται, ενώ η κατάσταση είναι δραματική και στον αγροτικό τομέα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα; Ανατροπές τρακτέρ και μεγάλων οχημάτων καταχωρούνται ως τροχαία δυστυχήματα/ατυχήματα…
